وبلاگ
نحوه عمل PRK و Trans-PRK
نحوه عمل PRK و Trans-PRK؛ مراحل، تفاوتها و مراقبتهای بعد از عمل
اگر دنبال «حذف عینک» هستید، احتمالاً نام PRK و Trans-PRK را زیاد دیدهاید. هر دو روش از خانواده جراحیهای لیزری سطح قرنیه هستند و هدفشان اصلاح نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم (در محدودههای مشخص) است. تفاوت اصلی معمولاً در نحوه برداشتن لایه سطحی قرنیه (اپیتلیوم) است؛ موضوعی که روی تجربه نقاهت و راحتی بیمار اثر میگذارد.
یادآوری مهم: انتخاب روش مناسب فقط با معاینه و بررسی دقیق قرنیه انجام میشود؛ این متن جایگزین نظر چشمپزشک نیست.
⸻
PRK و Trans-PRK چیست؟
PRK (Photorefractive Keratectomy) یک عمل لیزری است که در آن اصلاح نمره چشم روی سطح قرنیه انجام میشود. در PRK، ابتدا اپیتلیوم برداشته میشود و سپس لیزر اگزایمر شکل قرنیه را اصلاح میکند.
Trans-PRK نسخهای از PRK است که در آن، برداشتن اپیتلیوم و اصلاح قرنیه معمولاً با لیزر و بدون ابزار مکانیکی/الکلی انجام میشود (بسته به پروتکل مرکز و دستگاه). به زبان ساده، مسیر کلی یکی است؛ روش آمادهسازی سطح قرنیه فرق دارد.
⸻
عمل PRK چگونه انجام میشود؟ (مرحله به مرحله)
عمل PRK معمولاً سرپایی است و برای بسیاری از افراد، خودِ فرآیند در اتاق لیزر زمان زیادی نمیگیرد. مراحل رایج:
1. آمادهسازی و بیحسی موضعی
چشم با قطره بیحسی آماده میشود. در طول عمل معمولاً درد قابلتوجهی حس نمیکنید، ولی فشار یا تماس خفیف طبیعی است.
2. برداشتن اپیتلیوم (لایه سطحی قرنیه)
در PRK کلاسیک، اپیتلیوم ممکن است با روش مکانیکی یا با محلول رقیق الکل (طبق تشخیص جراح) برداشته شود تا سطح قرنیه برای لیزر آماده شود.
3. اصلاح شماره چشم با لیزر اگزایمر
لیزر بر اساس نقشه چشم شما (شماره، آستیگماتیسم و گاهی دادههای موجفرانت/توپوگرافی در صورت استفاده) شکل قرنیه را اصلاح میکند.
4. قرار دادن لنز پانسمانی (Bandage Contact Lens)
یک لنز تماسی نرم بهصورت موقت روی چشم گذاشته میشود تا به ترمیم سطح کمک کند و ناراحتی را کاهش دهد.
5. شروع قطرهها و برنامه پیگیری
قطرههای آنتیبیوتیک، ضدالتهاب و اشک مصنوعی طبق نسخه شروع میشود و ویزیتهای کنترل انجام میگیرد.
⸻
عمل Trans-PRK چگونه انجام میشود و چه فرقی با PRK دارد؟
در Trans-PRK معمولاً مرحله برداشتن اپیتلیوم بهصورت لیزری انجام میشود و سپس همان لیزر/یا ادامه همان فرآیند، اصلاح شماره را انجام میدهد. نتیجه نهایی از نظر هدف (اصلاح دید) مشابه است، اما تجربه بیمار میتواند متفاوت باشد
PRK و Trans-PRK برای چه کسانی مناسب است؟
کاندید مناسب معمولاً کسی است که:
• شماره چشمش مدتی ثابت مانده باشد (معمولاً حداقل حدود یک سال، بسته به نظر پزشک)
• ضخامت و نقشه قرنیه برای روش سطحی مناسب باشد
• بیماریهای فعال چشمی (مثل عفونت یا التهاب کنترلنشده) نداشته باشد
• انتظارات واقعبینانه داشته باشد (مثلاً بداند دید ممکن است تدریجی شفاف شود)
ممکن است PRK/Trans-PRK بیشتر مطرح شود اگر:
• قرنیه برای ایجاد فلپ در لیزیک مناسب نباشد
• فعالیتهای پر برخورد (ورزشهای رزمی) دارید و جراح روش سطحی را ایمنتر بداند
⸻
دوران نقاهت و مراقبتهای بعد از PRK/Trans-PRK
نقاهت در این روشها معمولاً تدریجیتر از لیزیک است، چون سطح قرنیه باید ترمیم شود. موارد رایج:
در چند روز اول چه انتظارهایی طبیعی است؟
• سوزش، اشکریزش، احساس جسم خارجی
• تاری دید متغیر
• حساسیت به نور
• نوسان دید (بخصوص عصرها)
این علائم معمولاً در چند روز اول بیشتر است و با ترمیم اپیتلیوم کاهش پیدا میکند.
مراقبتهای کلیدی (چکلیست)
• قطرهها را دقیق و طبق نسخه استفاده کنید.
• چشم را نمالید.
• از آب آلوده (استخر/سونا) تا زمان اعلام پزشک دوری کنید.
• عینک آفتابی در فضای باز استفاده کنید.
• اشک مصنوعی را منظم استفاده کنید (خشکی چشم شایع است).
• اگر لنز پانسمانی دارید، دستکاری نکنید و زمان برداشتنش را پزشک تعیین میکند.
یک نکته مهم برای تجربه بهتر: خیلی از ناراحتیها با رعایت دقیق قطرهها و اشک مصنوعی قابل کنترلتر میشود.
⸻
عوارض و ریسکها؛ چه چیزهایی طبیعی است و چه چیزهایی هشدار؟
هیچ عمل جراحی بدون ریسک نیست. در PRK/Trans-PRK هم مواردی ممکن است رخ دهد، اما بسیاری از آنها قابل پیشگیری/کنترل هستند.
عوارض/پیامدهای نسبتاً شایعتر (معمولاً موقت)
• خشکی چشم
• هاله یا خیرگی شبانه (در برخی افراد)
• نوسان دید در هفتههای اول
• طولانیتر بودن زمان شفاف شدن دید نسبت به لیزیک
مواردی که نیاز به تماس فوری با پزشک دارد (هشدار)
• درد شدید و غیرقابلکنترل
• کاهش دید ناگهانی یا بدتر شدن واضح دید
• ترشح چرکی، قرمزی شدید، یا حساسیت شدید به نور
• جابهجایی/افتادن لنز پانسمانی همراه با درد قابلتوجه
اگر یکی از موارد هشدار را دارید، «صبر کردن» معمولاً تصمیم خوبی نیست.
⸻
سؤالات پرتکرار (FAQ)
1) PRK درد دارد؟
حین عمل معمولاً بهخاطر قطره بیحسی درد ندارید، اما ۲–۳ روز اول ممکن است سوزش و درد متوسط تجربه شود. شدت آن بین افراد متفاوت است.
2) بعد از PRK چند روز تار میبینیم؟
تاری دید در روزهای اول طبیعی است و دید معمولاً تدریجی بهتر میشود. زمان دقیق به شرایط چشم و روند ترمیم بستگی دارد.
3) Trans-PRK بهتر است یا PRK؟
برای همه یکسان نیست. Trans-PRK در برخی افراد راحتتر گزارش میشود، اما معیار انتخاب، تناسب با قرنیه و تشخیص پزشک است.
4) چه زمانی میتوانم سر کار برگردم؟
بسته به نوع کار، خیلیها بعد از چند روز تا یک هفته میتوانند برگردند؛ اما اگر کارتان نیاز به تمرکز دید بالا دارد، ممکن است زمان بیشتری لازم باشد.
5) آیا بعد از PRK احتمال برگشت شماره هست؟
در برخی افراد ممکن است تغییرات جزئی رخ دهد. ثبات شماره قبل از عمل و رعایت مراقبتها اهمیت دارد.
6) آیا PRK برای آستیگماتیسم هم انجام میشود؟
بله، در بسیاری از موارد آستیگماتیسم در محدودههای مشخص قابل اصلاح است؛ تصمیم نهایی با معاینه است.
7) لنز پانسمانی کی برداشته میشود؟
معمولاً بعد از ترمیم اپیتلیوم و طبق تشخیص پزشک، در ویزیت پیگیری برداشته میشود.
8) آیا خشکی چشم بعد از عمل طبیعی است؟
خشکی چشم میتواند شایع باشد و معمولاً با اشک مصنوعی و برنامه درمانی کنترل میشود.
⸻
گام بعدی
اگر بعد از خواندن این صفحه هنوز بین PRK و Trans-PRK مردد هستید، منطقیترین کار یک معاینه و بررسی نقشه قرنیه است؛ چون «انتخاب روش» بیشتر از هر چیز به دادههای چشم شما وابسته است.
برای اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت، به صفحه نوبتدهی مراجعه کنید.
پست های مرتبط
